भारतांत वेवसाय करता

1 भारतांत वेवसाय सुरू करता

वेवसायीक उद्देग ही एक अर्थिक संस्था आसा जी नफो कमोवंक आनी संपत्ती संपादन करूंक वस्तू आनी सेवांच्या उत्पादनांत आनी/वा वितरणांत गुंतिल्ली आसता. तातूंत साबार कृतींचो समावेश आसता जो दोन विस्तृत वर्गांनी वर्गिकृत करूंक शकता म्हणल्यार उद्देग आनी वाणिज्य. दरेक उद्देजकाचें वेवसाय सुरू करप आनी ताचें येसस्वी उद्देग जगत निर्माण करप हें उद्दिश्ट आसता.

 

दी उद्देग संचालनालयां वेगवेगळ्या राज्यांतलीं नोडल एजन्सी आसात जीं संबंदीत राज्यांत उद्देगीक एकक सुरू करपाक नव्या उद्देजकांक मदत करतात आनी मार्गदर्शन करतात. ते उद्देगीक इनपुटां खातीर उद्देग आनी हेर एजन्सी मदीं संवाद दितात आनी उद्देजकाक एकाच बिंदूचेर वेगवेगळ्या खात्यां कडल्यान वेगवेगळीं उद्देगीक मंजुरी आनी मंजुरी मेळोवपाक सक्षम करतात-एकच जनेला.

2 वेवसायाक अर्थसहाय्य करतना

वेवसाय अर्थसहाय्य म्हणल्यार ताच्या/तिच्या संघटणेखातीर साबार कृती करूंक उद्देजकांक लागपी निधी आनी दुडवांचो तेंको आसा. तें वेवसायाच्या दरेक जीवनकालात जाय आसता. उद्देगाक जाय आशिल्ल्या भांडवलाची रक्कम जरी वेवसायाच्या स्वरुपाचेर आनी आकाराचेर आदारून आसली तरी ताची वेळार आनी फावो ती पुरवण खंयच्याय प्रकारच्या उद्देगीक स्थापनेखातीर (ल्हान, मध्यम वा व्हड) अत्यावश्यक आसता. भारतांतले अर्थीक वेवस्थेचे पयश बाजार आनी भांडवल बाजार अशे वर्गीकरण करूं येता. दुडू बाजाराच्यो कृती नियंत्रीत करूंक, भारतीय रिझर्व बँक (आर.बी.आय) हें मुखेल प्राधिकरण आसा, जाल्यार सॅक्युरिटिस एँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (सेबी) भांडवल बाजाराच्या कृतीचें पर्यवेक्षण करता.

प्रणालीतले मुखेल घटक जाचे वरवीं उद्देजक ताच्या/तिच्या उद्देगाखातीर पयशे एकठांय करूंक शकतात: -

अ) वेंचर कॅपिटल: वेंचर कॅपिटल हो त्या ल्हान आनी मध्यम आकाराच्या फर्मा खातीर अर्थीक स्त्रोत म्हत्वाचो स्त्रोत वेंचर कॅपिटलस्टांत वेगवेगळ्या मळार वेवसायीक आसतात. प्रकल्पांची चवकशी करून ते ह्या फर्मांक निधी (वेंचर कॅपिटल फंड अशें म्हण्टात) दितात.

ब) बँको: बँक म्हळ्यार भौसाकडल्यान पयशांची ठेवी घेवपी संस्था, जी मागणी प्रमाण परत करपाक मेळटा आनी धनादेशान काडूंक मेळटा. अशीं ठेवीं हेरांक रिणां दिवपाखातीर वापरतात आनी खंयच्याय प्रकारच्या स्वताच्या वेवसायाक अर्थीक आदार दिवपाखातीर न्हय. रिणां दिवप ह्या उतरांत रिणां घेवप्यांक थेट रिणां दिवप आनी उक्त्या बाजारांतल्या सिक्युरिटीजांत गुंतवणूक करून अप्रत्यक्ष रिणां दिवप ह्या दोनूय गजालींचो आस्पाव जाता. 

क) सरकारी येवजणी: उद्देजकाक फकत आपलो वेवसाय स्थापन करपा खातीर न्हय, तर यशस्वी संचालन तशेंच उद्देगीक युनिटाचें नेमान सुदारणा/ आधुनिकीकरण करपा खातीर निधीचो सतत प्रवाह जाय पडटा. ही गरज भागोवपा खातीर सरकार (केंद्रीय आनी राज्य पांवड्यार) बँको आनी वित्तीय संस्था स्थापन करप अशीं जायतीं पावलां उबारत आयलां; वेगवेगळीं धोरणां आनी येवजण्यो तयार करप आदी. अशे सगळे उपाय खासा करून ल्हान आनी मध्यम उद्देगांक चालना आनी उदरगतीचेर केंद्रीत आसात

डी) बिगर बँकींग अर्थीक कंपनीं: बिगर बँकींग वित्तीय कंपनीं (एनबीएफसी) भारतीय अर्थीक वेवस्थेचो एक म्हत्वाचो विभाग म्हूण नेटान उदयाक येतात. ठेवी घेवप, रीण आनी आगाऊ दिवप, भाडें दिवप, भाड्यान खरेदी करप आदी विंगड विंगड तरांनी अर्थीक मध्यस्थी करपी संस्थांचो हो एक विषम गट (वेपारी आनी सहकारी बँकां सोडून). ते भौसा कडल्यान प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रितीन निधी एकठांय करतात आनी निमाण्या खर्च करप्यांक रीण दितात. 

इ) वित्तीय संस्था: अर्थवेवस्थेच्या वेगवेगळ्या क्षेत्रांक पतपुरवठ्याची फावो ती पुरवण करपाच्या हेतान भारत सरकारान देशांतल्या वित्तीय संस्थांची बरी विकसीत रचणूक तयार केल्या. ह्या वित्तीय संस्थांचे कार्यावळीच्या भौगोलिक आस्पावाचेर आदारून अखिल भारतीय संस्था आनी राज्य पातळेच्यो संस्था अशे मोट्या प्रमाणांत वर्गीकरण करूं येतात. राश्ट्रीय पांवड्यार ते वाजवी व्याज दरान दीर्घ आनी मध्यम मुदतीचें रीण दितात. 

3 वेवसायाखातीर कायदेशीर विचार

कायदेशीर बाबी खंयच्याय देशांत येसस्वी वेवसायीक वातावरणाचो मुखेल पायो आसा. हाचे वरवीं त्या देशाच्या सरकाराची धोरणाची बांदावळ आनी पुर्वग्रह प्रतिबिंबीत करता. भारतांत, कम्पनी संबंदान सगळ्या स्वरुपांचें नियमन करपी सगळ्यांत म्हत्वाचो कायदो म्हणल्यार, कम्पनी अधिनेम, 1956. हातूंत कम्पनीची निर्मिती, समचालक आनी वेवस्थापकांचे अधिकार आनी जापसालदारकी, पुंजी वाडोवप, कम्पनीच्यो बसका घेवप, कम्पनीचें लेखा हाताळप आनी लेखा तपासणी, कम्पनीच्या वेव्हारांत निरिक्षण आनी अन्वेशणाचे अधिकार, कम्पनीची फेरनिर्मणी आनी सम्मिलन आनी केन्नाय कम्पनी बंद करपाच्योय तरतुदींचो आसपाव आसता.

इंडियन कॉण्ट्रॅक्ट ऍक्ट, 1872, हें दुसरें विधीकरण आसा, जें कम्पनीच्या सगळ्या वेव्हारांचें नियमन करता. तें कराराची निर्मिती आनी अंमलबजावणीच्य संबंदात सादारण तत्वांचो पायो घालता; करार आनी प्रस्तावाच्या तजवीजांचेर शेक गाजयता; वेगवेगळ्या करारांनी लुकसाणभरपाय आनी हमी, जामीन, तारण आनी संस्था हांचो समावेश आसता. करार उल्लंघना संबंदीं तातूंत तजवीजो लेगीत केल्ल्यो आसात.

हेर मुखेल कायदे आसात:- उद्देग (उदरगत आनी नियमन) कायदो 1951; वेपार संघटणा कायदो; स्पर्धा कायदो, 2002; लवादी आनी समन्वय कायदो, 1996; विदेश विनिमय वेवस्थापन कायदो (एफ.ई.एम.ए),1999; बौध्दीक मालमत्ता हक्कां संबंदीत कायदे; तशेंच कामगार कल्याण संबंदीत कायदे.

4 भारतांतल्या वेवसायाचो कर


भारतान सुसज्ज कर संरचना विकसीत केल्या. कर आनी लागणूको लावपाचें सामर्थ्य, भारतीय संविधानांत तजवीज केल्ल्या प्रमाणें सरकाराच्या तीन टायरांमदीं वितरीत केलां. केंद्र सरकार लावंक सोदपी मुखेल कर/लागणूको अश्यो आसात: -

a) येणावळ कर (कृषी उत्पन्नावयलो कर सोडून, जो राज्य सरकार लावंक शकतात)

b) जकात लागणूको, केंद्रीय अबकारी आनी विक्री कर आनी

c) सेवा कर

राज्य सरकारां लावंक शकतात ते मुखेल कर अशे आसात: -

a) विक्री कर (राज्यांतर्गत उत्पादन विक्रीचेर कर),

b) मुद्रांक शुल्क (संपत्तीच्या स्थलांतरणाचें शुल्क),

c) राज्य अबकारी (सोरो निर्मितीचेर आशिल्लें शुल्क),

d) भूंय महसूल (शेतकी/ बिगर शेतकी उद्देशा खातीर वापरिल्ले जमनीचेर लायिल्लें),

e) वेवसायीक आनी धंद्याचेर मनरिजवण आनी कराचेर शुल्क.

 

स्थानिक संस्था आकारपाक सक्षम आसात: -

a) मालमत्तेचेर कर (इमारीत इत्यादी),

b) ऑक्ट्रोय (थळाव्या संस्थानीं वाठारांत वापर/खर्चाखातीर उत्पादनाच्या प्रवेशाचेर कर),

c) बाजारांचेर कर आनी

d) उदका पुरवण, उदकाविलो इत्यादी उपयुक्ततायां खातीर कर/उपेगकर्ता शुल्क.

 

चड म्हायती खातीर, तुमी भेट दिवंक शकतात: -

अ) व्यक्तींचेर कर घालप - लिंक

ब) भागीदारीचेर कर घालप - लिंक

ग) कॉर्पोरेटांचेर कर घालप - लिंक

घ) हेर प्रकारच्या वेवसायीक संस्थांचेर कर घालप - लिंक

इ) सेवा कर - लिंक

च) टीडीएस, टीसीएस, टॅन - लिंक