İnnovasiya və Biznes

1 ƏMH

Əqli Mülkiyyət Hüquqları (ƏMH) innovasiyalar üçün çox vacibdir. O, hər hansı biliyə əsaslanan iqtisadiyyatın təməlidir. Bu yaradıcılığın və hüquqların interfeysidir. O, iqtisadiyyatın bütün sektorlarını əhatə edir və müəssisənin rəqabət qabiliyyətinin təmin edilməsi üçün getdikcə daha çox əhəmiyyət kəsb edir. ƏMH-nin rolu ixtiraçıya öz yaradıcılığını qorumaq üçün qanuni hüququn təmin edilməsində, habelə başqalarının yaradılışdan qeyri-qanuni istifadəsinin qarşısının alınmasında və bununla da təkərin yenidən ixtirasının qarşısını almaqda idi.

İnnovasiyaları qorumaq üçün istifadə olunan müxtəlif ƏMH alətləri bunlardır:-

  • Müəlliflik hüququ: musiqi, ədəbi, bədii, mühazirələr, tamaşalar, bədii reproduksiyalar, maketlər, fotoşəkillər, kompüter proqram təminatı və s. olan yaradıcılıq əsərlərinin qorunması ilə məşğuldur.
  • Patent: praqmatik yeniliklərə aiddir və yeni, aşkar olmayan və faydalı ixtiraları qorumaq məqsədi daşıyır.
  • Ticarət nişanı: kommersiya simvolları ilə əlaqədardır və sözlər/işarələr, o cümlədən şəxsi adlar, hərflər, rəqəmlər, məcazi elementlər (loqolar) kimi fərqləndirici nişanların qorunması ilə əlaqədardır; cihazlar; vizual olaraq qəbul edilən iki və ya üç ölçülü işarələr/formalar və ya onların birləşmələri; səsli işarələr (səs işarələri) məs. bir heyvanın ağlaması və ya körpənin gülüş səsi; qoxu izləri (qoxu izləri), müəyyən ətrin istifadəsi.
  • Sənaye Nümunələri: hər hansı bir sənaye prosesi ilə iki və ya üç ölçülü və ya hər iki formada hər hansı məmulata tətbiq edilən forma, konfiqurasiya, naxış, naxış, ornament və ya xətlərin və ya rənglərin kompozisiyasının yeni qeyri-funksional xüsusiyyətlərini qoruyur və ya əl ilə, mexaniki və ya kimyəvi, ayrı və ya birləşmiş vasitələr, hazır məqalədə yalnız gözə cəlb olunur və qiymətləndirilir.
  • Coğrafi Göstərişlər (GI): sənaye mülkiyyətinin ölkəyə və ya həmin məhsulun mənşə yerinə istinad edən aspekti kimi müəyyən edilir. Tipik olaraq, belə ad məhsulun keyfiyyətinə və fərqliliyinə zəmanət verir və bu, mahiyyət etibarı ilə onun müəyyən edilmiş coğrafi ərazidə, regionda və ya ölkədə mənşəyi faktı ilə əlaqələndirilir.

Əqli Mülkiyyət Hüquqları həmişə ərazi xarakteri daşıyır. Qloballaşma və texnologiyanın sürətlə yayılması əqli mülkiyyət hüquqlarının əhəmiyyətini artırıb. 

2 ƏMQ Qanunları və Qaydaları

Hindistan ÜTT-nin təsisçi üzvüdür və Ticarətlə əlaqəli Əqli Mülkiyyət Hüquqları üzrə Sazişi (TRIPS) ratifikasiya etmişdir. Sazişə əsasən, Hindistan da daxil olmaqla, bütün üzv ölkələr müəyyən edilmiş müddət ərzində qarşılıqlı razılaşdırılmış norma və standartlara əməl etməlidir. Müvafiq olaraq, Hindistan ÜTT-yə uyğun olan və qanuni, inzibati və ya məhkəmə qaydasında bütün səviyyələrdə yaxşı qurulmuş Əqli Mülkiyyət Hüququ (ƏMH) rejimi yaratmışdır.

Hökumət ölkədə əqli mülkiyyətin idarə edilməsinin strateji əhəmiyyətini nəzərə alaraq onun təkmilləşdirilməsi üçün hərtərəfli təşəbbüslər həyata keçirmişdir. DIPP nəzdində Patentlər, Dizaynlar və Ticarət Nişanlarının Baş Nəzarətçisi (CGPDTM) patentlər, dizaynlar, ticarət nişanları və coğrafi göstəricilərlə bağlı bütün məsələləri idarə edən, həmçinin şirkətin fəaliyyətinə rəhbərlik edən və nəzarət edən düyünlü orqandır :-

  1. Patent İdarəsi (o cümlədən Designs Wing)
  2. Patent İnformasiya Sistemi (PIS)
  3. Ticarət Nişanları Reyestri (TMR) və
  4. Coğrafi Göstərişlər Reyestri (GIR)

Bundan əlavə, İnsan Resurslarının İnkişafı Nazirliyinin Təhsil Departamentində müəllif hüquqlarının və ona bitişik hüquqların qeydiyyatı da daxil olmaqla, bütün şəraiti təmin etmək üçün “Müəllif Hüquqları Ofisi” yaradılmışdır.

İnteqral sxemlərin tərtibatı ilə bağlı məsələlərə gəlincə, İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyində “İnformasiya Texnologiyaları İdarəsi” qovşaq təşkilatıdır. Bitki sortları ilə bağlı bütün tədbirləri və siyasəti Kənd Təsərrüfatı Nazirliyində “Bitki Sortlarının Mühafizəsi və Fermerlərin Hüquqlarının Müdafiəsi Orqanı” həyata keçirir.

Hindistanda mülkiyyət hüququnu tənzimləyən qanunlar/qanunlar bunlardır: -

a. Ticarət Nişanları Aktı, 1999

b. Malların Coğrafi Göstərişləri (Qeydiyyat və Mühafizə) Aktı 1999-cu il

c. Dizayn Qanunu, 2000

d. Patent Aktı, 1970 və ona 2002 və 2005-ci illərdə edilən sonrakı düzəlişlər

e. Hindistan Müəllif Hüququ Aktı, 1957 və ona düzəliş Müəllif Hüququ (Dəyişiklik) Aktı, 1999

f. Yarımkeçiricilərin İnteqrasiya edilmiş Devre Dizaynı Aktı, 2000

g. Yarımkeçiricilərin İnteqrasiya edilmiş Devre Dizaynı Aktı, 2000

3 Səfərlər

Əqli Mülkiyyət Hüquqlarının Ticarət Aspektləri üzrə Saziş (TRIPS). O, ilk dəfə olaraq beynəlxalq ticarət sisteminə əqli mülkiyyətlə bağlı qanunları gətirdi. Bu saziş dünya üzrə Əqli Mülkiyyət hüquqlarının (ƏMH) qorunması və tətbiqi sahəsində mövcud olan fərqləri ümumi minimum beynəlxalq səviyyədə razılaşdırılmış ticarət standartları altına gətirməklə daraltdı. Üzv ölkələrdən beynəlxalq ticarətə təhrifləri və maneələri azaltmaq üçün müəyyən edilmiş müddət ərzində bu standartlara riayət etmələri və ƏMH-nin effektiv qorunmasını təşviq etmələri tələb olunur.