शंघाई सहयोग संगठन

शंघाई सहयोग संगठन (एससीओ) इक स्थाई अंतरसरकारी अंतर्राश्ट्री संगठन ऐ, जिस च 9 सदस्य राज्य शामल न, जिंदे च भारत गणराज्य, इस्लामिक गणराज्य ईरान, कजाखस्तान गणराज्य, चीन जनगणराज्य, किर्गिस्तान गणराज्य, इस्लामिक गणराज्य पाकिस्तान शामल न , रूसी संघ, ताजिकिस्तान गणराज्य, ते उजबेकिस्तान गणराज्य. एससीओ सदस्य राज्यें च आपसी विश्वास ते पड़ोसी गी मजबूत करने, राजनीति, व्यापार, अर्थव्यवस्था, अनुसंधान, तकनीक, ते संस्कृति दे कन्नै-कन्नै शिक्षा, ऊर्जा, परिवहन, सैलसफा, पर्यावरण संरक्षण, ते होरनें क्षेत्रें च उंदे प्रभावी सहयोग गी बढ़ावा देने पर ध्यान दिंदा ऐ ; क्षेत्र च शांति, सुरक्षा ते स्थिरता गी बनाए रखने ते सुनिश्चित करने लेई सांझे प्रयास करना; ते लोकतांत्रिक, निष्पक्ष, ते तर्कसंगत नमें अंतर्राश्ट्रीय राजनीतिक ते आर्थिक व्यवस्था दी स्थापना दी दिशा च अग्गें बधना.

एससीओ स्टार्टअप मंच

स्टार्टअप ते नवाचार पर एससीओ विशेश कार्य समूह

सब्भै सदस्य राज्यें 16 सितंबर 2022 गी समरकंद, उजबेकिस्तान च एससीओ दे राष्ट्रपतियें दे शिखर सम्मेलन च स्टार्टअप ते नवाचार आस्तै इक विशेश कार्य समूह (एसडब्ल्यूजी) बनाने पर सहमति जताई. इक अर्थव्यवस्था गी चलाने ते विविधता आह्नने च नवाचार ते उद्यमिता दे महत्व गी दिक्खदे होई भारत नै एससीओ दे सदस्य राज्यें बश्कार सहयोग दा इक नमां स्तंभ बनाने लेई 2020 च इस पैह्लकदमी दा प्रस्ताव कीता हा. एसडब्ल्यूजी गी एससीओ सदस्य राज्यें च सहयोग गी बढ़ावा देने दे विजन कन्नै बनाया गेआ हा, तां जे न सिर्फ स्टार्टअप पारिस्थितिकी प्रणाली गी फायदा होग सगुआं क्षेत्रीय आर्थिक विकास गी बी तेज कीता जा. भारत सरकार दे उद्योग ते आंतरिक व्यापार संवर्धन मैहकमें (डीपीआईआईटी) दी अध्यक्षता च मते सारे दौर दी बैठकें मगरा सदस्य राज्यें एससीओ च भारत आसेआ स्थाई तौर उप्पर अध्यक्षता करने आह्ले एसडब्ल्यूजी दे नियमें गी मंजूरी ते अपनाने दा फैसला कीता.

 

डीपीआईआईटी ने 2020 थमां एससीओ सदस्य राज्यें दे स्टार्टअप इकोसिस्टम आस्तै बक्ख-बक्ख पैह्लुएं दा आयोजन कीता ऐ, जिंदे च एससीओ स्टार्टअप फोरम दे त्रै संस्करण बी शामल न. इस चाल्ली दे संलग्नताएं दी अगुवाई करियै भारत नै नवाचार दे पैरें दे निशान गी बधाने दा मौका लैता, पूरे पारिस्थितिकी प्रणाली गी इकट्ठा करियै बुनना ते होरनें एससीओ सदस्य राज्यें गी इस चाल्ली दे कार्यक्रमें गी अपनाने लेई प्रेरित कीता.

 

एससीओ स्टार्टअप मंच

एससीओ स्टार्टअप फोरम सब्भै एससीओ सदस्य राज्यें थमां स्टार्टअप पारिस्थितिकी प्रणाली थमां हितधारकें लेई इक मंच ऐ जेह् ड़ा इस गल्लै गी परस्पर संपर्क ते सहयोग करने लेई ऐ. उद्यमशीलता गतिविधियें दा मकसद एससीओ सदस्य राज्यें च मकामी स्टार्टअप समुदाय गी सशक्त बनाना ऐ. एससीओ स्टार्टअप फोरम दा मकसद एससीओ सदस्य राज्यें च स्टार्टअप आस्तै बहुपक्षीय सहयोग ते भागीदारी पैदा करना ऐ. एह् भागीदारी एससीओ दे सदस्य राज्यें च मकामी स्टार्टअप पारिस्थितिकी प्रणाली गी सशक्त बनाग.

 

सगाई दे उद्देश्य निम्नलिखित न:
 

  • ज्ञान-आदान-प्रदान प्रणाली बनाने लेई उद्यमिता ते नवाचार गी बढ़ावा देने लेई बेहतरीन प्रथाएं दा सांझा करना
  • स्टार्टअप कन्नै नेड़में कन्नै कम्म करने ते मकामी उद्यमीएं गी मती लोड़चदी समर्थन ते बजार तगर पुज्ज देने लेई कार्पोरेट ते निवेशकें गी पार लाना
  • समाजक नवाचार दे क्षेत्र च समाधान उपलब्ध करोआइयै स्टार्टअप आस्तै स्केलिंग दे मौके बधाना ते सरकारें गी नमें समाधानें दी भरमार उपलब्ध करोआना
  • स्टार्टअप थमां नमें समाधानें दी खरीद लेई मैचमेकिंग गी सक्षम बनाने लेई खुल्लै खरीद चैनल बनाने
  • सीमा पार ऊष्मायन ते त्वरण कार्यक्रमें गी सुविधाजनक बनाना जेह् ड़े स्टार्टअप गी अंतर्राश्ट्री बजारें दी खोज ते केंद्रित मार्गदर्शन हासल करने च सक्षम बनाग.
     

एससीओ स्टार्टअप फोरम 3.0

डीपीआईआईटी ने 11 अप्रैल 2023 गी भारत दी नमीं दिल्ली च एससीओ स्टार्टअप फोरम 3.0 दा आयोजन कीता हा. इस मंच च एससीओ दे सदस्य राज्यें दी शारीरिक भागीदारी दिक्खी गेई. वाणिज्य ते उद्योग राज्य मंत्री माननीय श्री सोम प्रकाश होरें मुक्ख भाषण दित्ता, जिंदे च इक राष्ट्र दे विकास च स्टार्टअप इकोसिस्टम दी भूमिका ते स्टार्टअप फोरम 2020, स्टार्टअप फोरम 2021, ते एससीओ मेन्ट्रोशिप सीरीज जनेह् पिच्छले पैह्लकदमियें गी उजागर कीता गेआ एससीओ सदस्य राज्यें लेई. श्रीमती एस. वाणिज्य ते उद्योग मंत्रालय दे उद्योग ते आंतरिक व्यापार गी बढ़ावा देने मैहकमें दे संयुक्त सचिव मनमीत कौर नंदा होरें प्रतिनिधिमंडल गी भारत दी स्टार्टअप यात्रा ते स्टार्टअप गी स्केल अप करने च मदद देने लेई डीपीआईआईटी आस्सेआ कीती गेदी बक्ख-बक्ख पैहलकदमियें बारै संबोधित कीता. बाद च प्रतिनिधियें ‘स्टार्टअप पारिस्थितिकी प्रणाली गी विकसित करने च द्विपक्षीय ते बहुपक्षीय भागीदारी दी भूमिका’ सरबंधी इक कार्यशाला च हिस्सा लैता ते मगरा आईआईटी दिल्ली च इनक्यूबेटर दा दौरा लाया.

 

एससीओ स्टार्टअप फोरम 2.0

पैह् ले एससीओ स्टार्टअप फोरम दी सफलता दे बाद डीपीआईआईटी एससीओ स्टार्टअप फोरम दे 2 संस्करण गी आभासी प्रारूप च आयोजित करने दा प्रस्ताव करदी ऐ. एससीओ स्टार्टअप फोरम 27 -28 अक्तूबर 2021 गी होना ऐ.

 

 

2020 च शुरू कीते गेदे पैह् ले एससीओ स्टार्टअप फोरम दी सफलता दे बाद डीपीआईआईटी ने 27-28 अक्तूबर 2021 गी एससीओ स्टार्टअप फोरम दे दुए संस्करण दी मेजबानी कीती. एससीओ स्टार्टअप फोरम 2021 एससीओ दे सदस्य राज्यें च स्टार्टअप लेई बहुपक्षीय सहयोग ते भागीदारी लेई पिछले ब’रे रक्खी गेदी नींह् उप्पर आधारित ऐ. एससीओ स्टार्टअप फोरम 2021 दे शुरू होने दौरान मौजूद गणमान्य लोकें च माननीय राज्य, वाणिज्य, ते उद्योग मंत्री श्री सोम प्रकाश, एससीओ दे महासचिव, महामहिम व्लादिमीर नोरोव, ते डीपीआईआईटी दे सचिव श्री अनुराग जैन होरें शामल हे.

दो दिनें दे इस मंच दा आयोजन वर्चुअल रूप च इक अनुकूलित मंच दे राएं कीता गेआ जेह्दे च भारतीय संस्कृति दा प्रतिनिधित्व संवर्धित हकीकत च कीता गेआ हा. इस मंच च 28+ शा मते मुल्खें दे 5,800+ स्टार्टअप इकोसिस्टम हितधारकें दी भागीदारी दिक्खी गेई ते 5 एससीओ सदस्य राज्यें दे 169 स्टार्टअपें एससीओ स्टार्टअप शोकेस पर अपने नवाचारें दा प्रदर्शन कीता. देशें बश्कार तालमेल दी खोज करने लेई स्टार्टअप पारिस्थितिकी प्रणाली दे विकास कन्नै सरबंधत विशें पर चर्चा कीती गेई, जि’यां बहुपक्षीय इनक्यूबेटर कार्यक्रम ते सामाजिक नवाचार दी खरीद. इनें बिजली कन्नै भरोची दी चर्चाएं च इक भारतीय इनक्यूबेटर दा आभासी ऊष्मायन दौरे समेत सब्भनें अट्ठें एससीओ सदस्य राज्यें दे 16 विषय-विशेषज्ञें दा प्रतिनिधित्व दिक्खेआ गेआ. एह्दे अलावा एससीओ दे संस्थापकें च क्षमता बनाने लेई इक ज्ञान बंड वर्कशॉप दा आयोजन कीता गेआ. इस वर्कशॉप च इक विचार गी अरब डालर दे कारोबार च बदलना, अपने स्टार्टअप गी बधाना, ते स्केल करना, ते स्टार्टअप गी वैश्विक स्तर पर जाने च मदद करना जनेह् विषयें गी कवर कीता गेआ, जेह्ड़े भारतीय स्टार्टअप दे प्रमुख संस्थापकें जि’यां पॉकेट ऐस, बैंकबाजार, बेलाट्रिक्स एयरोस्पेस, ते इसदे नेताएं आसेआ डिलीवर कीते गे हे मार्की संगठन जि’यां आईवीसीए, माइक्रोसॉफ्ट फार स्टार्टअप, ते सिस्को लॉन्चपैड.

एससीओ स्टार्टअप फोरम 2021 ने एससीओ स्टार्टअप हब शुरू कीता, जेह् ड़ा एससीओ स्टार्टअप इकोसिस्टम आस्तै इक संपर्क बिंदु ऐ जेह् ड़ा 8 सदस्य राज्यें दे स्टार्टअप इकोसिस्टम दी जानकारी दिंदा ऐ. माइक्रोसाइट इक सक्रिय संलग्नता मंच ते इक पूरी चाल्लीं डिजिटल हैंडबुक दे रूप च कम्म करदी ऐ जेह् ड़ी एससीओ सदस्य राज्यें दी उद्यमशीलता दी दुनिया च लेई जंदी ऐ. लिंक: https://www.startupindia.gov.in/content/sih/en/sco.html

होर घटनाएं

2021

अक्तूबर

अवधि (आईएसटी) ऐ एजेंडा

1200 - 1205 घंटे दी

स्वागत नोट

श्रीमती एस. श्रुति सिंह, उद्योग ते आंतरिक व्यापार संवर्धन विभाग दे संयुक्त सचिव

1205-1210 घंटे दी

उद्योग परिप्रेक्ष्य

भारतीय उद्योग महासंघ राष्ट्रीय स्टार्टअप काउंसिल दे अध्यक्ष श्री सुनील कांत मुंजल जी

1210-1215 घंटे दी​

भारतीय स्टार्टअप इकोसिस्टम दा परिचय

इन्वेस्ट इंडिया दे प्रबंध निदेशक ते सीईओ श्री दीपक बगला जी

1215-1220 घंटे दी

एससीओ सचिवालय द्वारा संबोधन

ओह्. व्लादिमीर नोरोव, एससीओ सचिवालय दे महासचिव

1220 - 1225 घंटे दी

मोशन एससीओ स्टार्टअप फोरम 2.0 च सेट कीता गेदा ऐ

श्री अनुराग जैन, सचिव, उद्योग संवर्धन ते आंतरिक व्यापार विभाग

1225 - 1235 घंटे दी

एससीओ स्टार्टअप फोरम 2.0 दा उद्घाटन संबोधन ते शुभारंभ

श्री. भारत सरकार दे राज्य, वाणिज्य, ते उद्योग मंत्री सोम प्रकाश एससीओ स्टार्टअप फोरम 2.0 शुरू करङन.

प्रमुख एजेंडे आइटम दा शुभारंभ

मुख्य वक्ता दे बाद माननीय मंत्री होरें निम्नलिखित गतिविधियें दा शुभारंभ कीता जाग:

  • एससीओ स्टार्टअप हब
  • एससीओ स्टार्टअप ओपन इनोवेशन चैलेंज
1235 - 1405 घंटे दी

बहुपक्षीय इनक्यूबेटर कार्यक्रम

ऊष्मायन पारिस्थितिकी प्रणाली पर चर्चा लेई इक गोलमेज दा आयोजन कीता जाग ते इसदे बाद आभासी दौरे दा आयोजन कीता जाग

अवधि (आईएसटी) ऐ एजेंडा
1200 - 1205 घंटे दी​

उद्घाटन टिप्पणियां: दिन 2 एससीओ स्टार्टअप फोरम 2.0

श्रीमती एस. श्रुति सिंह, उद्योग ते आंतरिक व्यापार संवर्धन विभाग दे संयुक्त सचिव

1205 – 1505 घंटे दी

ज्ञान साझा करने दी कार्यशाला

एससीओ स्टार्टअप दे संस्थापकें च क्षमता बनाने लेई इक वर्कशॉप दा आयोजन कीता जाग

1505 – 1635 घंटे दी​

सामाजिक नवाचारें दी खरीद करना

स्टार्टअप दे संदर्भ च सार्वजनिक खरीद पर चर्चा लेई इक गोलमेज दा आयोजन कीता जाग

1635 – 1640 घंटे दी

स्टार्टअप इंडिया टीम

स्टार्टअप इंडिया टीम धन्यवाद वोट देग

एससीओ स्टार्टअप फोरम च गतिविधियां 2.ओ
  • बहुपक्षीय इनक्यूबेटर कार्यक्रम

    सीमा पार ऊष्मायन ते त्वरण गी सुविधाजनक बनाने लेई जेह् ड़े स्टार्टअप गी अंतर्राश्ट्री बजारें दी खोज ते केंद्रत मार्गदर्शन हासल करने च सक्षम बनांदे न, बहुपक्षीय इनक्यूबेटर कार्यक्रमें पर विचार-विमर्श करना जरूरी ऐ. फोरम 2021 च, स्टार्टअप गी अपने विचारें गी स्केल करने च मदद देने लेई इक इनक्यूबेशन सेंटर दी स्थापना दी बारीकियें गी सांझा करने दे मकसद कन्नै बहुपक्षीय इनक्यूबेटर कार्यक्रम पर केंद्रत इक सत्र दा आयोजन कीता गेआ ऐ. इस सत्र च इस गल्लै उप्पर ध्यान दित्ता गेआ ऐ जे सरकारी निकाएं राजकोषीय ते गैर-राजकोषीय प्रोत्साहनें दे राएं किस चाल्लीं इनक्यूबेटरें दा समर्थन करी सकदे न. एह्दे अलावा, इक भारतीय इनक्यूबेटर आसेआ 30 मिंटें दा आभासी दौरे दा आयोजन कीता जाग, जेह्दे च एससीओ सदस्य राज्यें दे सरबंधत हितधारकें लेई इक इनक्यूबेटर दी स्थापना दे बिल्डिंग ब्लॉक ते इक इनक्यूबेशन सेंटर दे बक्ख-बक्ख तत्वें पर ध्यान दित्ता जाग.

  • ज्ञान साझा करने दी कार्यशालाएं

    ज्ञान साझा करने आह् ली वर्कशॉपें दे राहें उद्यमीएं च क्षमता पैदा करियै स्टार्टअप आस्तै स्केलिंग दे मौकें गी बधाना सारें शा मता जरूरी ऐ. एससीओ स्टार्टअप दे संस्थापकें च क्षमता बनाने लेई इक ज्ञान आदान-प्रदान वर्कशॉप दा आयोजन कीता गेआ ऐ. भारतीय स्टार्टअप इकोसिस्टम दे मशहूर पेशेवर अपने स्टार्टअप ज्ञान गी सांझा करदे न. इस वर्कशॉप च स्टार्टअप इकोसिस्टम दी बारीकियें गी बी उजागर कीता गेआ ऐ. विशें जि’यां इक मजबूत बिजनेस मॉडल कि’यां बनाया जा, लक्ष्य दर्शकें दी पन्छान कीऽ कीती जा, पिच डेक कि’यां बनाया जा, निवेशकें कन्नै किस चाल्ली संपर्क कीता जा, स्टार्टअप टीम दा प्रबंधन कि’यां कीता जा, बगैरा. वर्कशॉप दे विशे गी शामल करदे न.

  • सामाजिक नवाचारें दी खरीद करना

    स्टार्टअप थमां नमें समाधानें दी खरीद लेई मैचमेकिंग गी सक्षम बनाने लेई खुल्लै खरीद चैनल बनाने लेई, सामाजिक नवाचारें दी खरीद दे रस्ते पर चर्चा करना ध्यान देने आह् ले क्षेत्रें च शामल ऐ. मंच 2021 च सामाजिक नवाचार दी खरीद गी समर्पित इक गोलमेज शामल ऐ. गोलमेज सम्मेलन दा मकसद स्टार्टअप गी सरकारी बजारें तगर पजाने लेई सार्वजनिक खरीद प्रक्रिया च प्रावधानें दी तलाश करना ऐ. इस चर्चा च एससीओ दे सदस्य राज्यें गी पेश औने आह् ली समाजी समस्याएं दे संदर्भ च समाजक नवाचार दी दिशा च कम्म करने आह् ले स्टार्टअप दी भूमिका गी उजागर कीता गेआ ऐ.

  • एससीओ स्टार्टअप शोकेस

    एससीओ सदस्य राज्यें थमां बक्ख-बक्ख सेक्टरें च नमें स्टार्टअप गी पेश करने लेई इक समर्पित आभासी प्लेटफार्म क्यूरेट कीता गेआ ऐ. आभासी क्षेत्र एससीओ सदस्य राज्यें थमां बक्ख-बक्ख सेक्टरें च नमें स्टार्टअप दे भंडार कन्नै इक खोज मंच दे रूप च कम्म करदा ऐ. स्टार्टअप शोकेस उद्यमीएं गी अपने नवाचार दे बक्ख-बक्ख फीचरें गी प्रदर्शत करने च सक्षम बनांदा ऐ, जि’यां इक कारोबारी विचार, संस्थापक विवरण, उत्पाद छवियां, संपर्क विवरण बगैरा. शोकेस दा मकसद स्टार्टअप लेई न सिर्फ कारोबार ते लक्ष्य उपभोक्ताएं कन्नै सगुआं सरकारी निकाएं कन्नै बी कनेक्शनें गी सुविधाजनक बनाना ऐ. खोज

  • उत्तम प्रथाएं दा साझा करना

    उत्तम प्रथाएं गी साझा करने दे फायदेमंद चैनल बनाने कन्नै उद्यमिता ते नवाचार गी बढ़ावा देना जरूरी ऐ. फोरम 2021 ने हर एससीओ सदस्य राज्यें दे बक्ख-बक्ख तत्वें जि’यां उंदे स्टार्टअप पारिस्थितिकी प्रणाली, इनक्यूबेटर, निवेशक, नीतियां बगैरा दा ब्यौरा प्रदर्शित करने लेई विकसित कीता गेआ ज्ञान बैंक शुरू कीता. ज्ञान बैंक दा मकसद न सिर्फ पारिस्थितिकी प्रणाली च स्टार्टअप हितधारकें लेई इक मार्गदर्शक दे रूप च कम्म करना ऐ बल्कि ऐसी जानकारी गी कैप्सूल करना ऐ जेह् ड़ी आकांक्षी उद्यमीएं गी अपनी यात्रा गी सफलतापूर्वक चलाने च सक्षम बनाग.

  • इनोवेशन चैलेंज ओपन करों

    वैश्विक निगमें ते निवेशकें गी स्टार्टअप कन्नै नेड़में कन्नै कम्म करने लेई प्रोत्साहित करने ते मकामी उद्यमीएं गी मती लोड़चदी समर्थन ते बजार तगर पजाने लेई, निगमें ते निवेशकें कन्नै तालमेल दे संरचित माडल मते जरूरी न. फोरम 2021 सेक्टर-अज्ञेयवादी स्टार्टअप गी पन्छानने ते पुरस्कृत करने लेई फाउंडेशनें, निगमें, ते निवेशकें कन्नै साझेदारी च खुल्लै नवाचार चुनौती शुरू करदा ऐ. एह् खुल्लै नवाचार चुनौती ऐसे समाधानें दी पंछान करने च सक्षम बनांदी ऐ जेह् ड़ी एससीओ दे सदस्य राज्यें च लागू कीती जाई सकदी ऐ. एह् कारपोरेट, फाउंडेशन, ते निवेशक सब्भै एससीओ सदस्य राज्यें थमां विजेता स्टार्टअपें गी नकद अनुदान, पायलट प्रोजेक्ट, इनक्यूबेटर, मार्गदर्शन, सह-विकास दे मौके ते होरनें दे अलावा प्रोत्साहन प्रदान करङन. खुली नवाचार चुनौती

 
 
एससीओ स्टार्टअप फोरम 1.ओ

एससीओ स्टार्टअप फोरम 2020 च कीती गेई गतिविधियां