ઑટોમોબાઇલ્સ ઉત્પાદન: ભારતનું સ્ટાર્ટઅપ લેન્ડસ્કેપ

ઉદ્યોગનું અવલોકન

વૈશ્વિક ઑટોમોટિવ ઉદ્યોગ વૈશ્વિક અવરોધો અને સપ્લાય ચેન અવરોધો સાથે વ્યવહાર કરતા પડકારજનક સમયગાળામાંથી એક પછી ઉભરી રહ્યું છે. ભારતના ઑટોમોટિવ ઉદ્યોગ એ ટેકનોલોજીના પ્રભાવ સાથે નોંધપાત્ર પરિવર્તન જોયું છે જે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. નાણાંકીય વર્ષ 2022-23 માં પેસેન્જર વાહનો ઉચ્ચતમ સ્તર સુધી પહોંચી રહેલા અને નિકાસમાં 35.9% વધારો થવાને કારણે આ ક્ષેત્ર વધુ પ્રતિરોધક રહ્યું છે. ભારતનો ઑટોમોટિવ ઉદ્યોગ 2023 સુધીમાં વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો બજાર બનવાનો અંદાજ છે.

ઇલેક્ટ્રિક વાહન (ઇવી) અને કનેક્ટેડ કાર જેવી નવી ટેકનોલોજીનો ઉદભવ વૃદ્ધિ અને નવીનતા માટે નવી માર્ગો ખોલ્યા છે. ભારતીય સ્ટાર્ટઅપ્સે તાજેતરનું નેતૃત્વ કર્યું છે ઑટોમોટિવ ટ્રાન્સફોર્મેશન. પરિવહનની જરૂરિયાતોને સરળ બનાવવા માટે સોફ્ટવેર ઉકેલો પ્રદાન કરતી બ્રાન્ડ્સ માટે ઇલેક્ટ્રિક વાહનોના નવા ખેલાડીઓની શ્રેણીમાં સ્ટાર્ટઅપ્સ.

જ્યારે ભારતની નવીનતા ઇવી, હાઇડ્રોજન આંતરિક દહન એન્જિન (આઇસઇ) અને સસ્તા ટેક્નોલોજી વિકલ્પો જેમ કે ઇથેનોલ અપનાવવું પણ ભારતના ઑટોમોટિવ ઉદ્યોગ માટે કાર્ડ્સ પર છે.

ભારત વિરુદ્ધ વૈશ્વિક પરિસ્થિતિ

ભારતીય ઑટોમોબાઇલ ક્ષેત્ર વિશ્વમાં પાંચમાં સૌથી મોટું છે અને અનુક્રમે બસ અને ટૂ-વ્હીલરનું વિશ્વનું ટોચનું ઉત્પાદક છે. આ બજારના કદ અને સંલગ્ન તકો માટે નીચેના દસ વર્ષોમાં વિકાસની ગતિને ટેકો આપવાનો માર્ગ પ્રશસ્ત કરે છે. આમ ઇલેક્ટ્રિક વાહનો માટે બજાર (ઇવી) વૈશ્વિક સ્તરે ઝડપથી વિસ્તૃત થઈ રહ્યું છે. ભારતીય ઇવી ક્ષેત્ર એ જ રીતે ઝડપથી વિકસિત થઈ રહ્યું છે અને 2029 માં યુએસડી 113.99 બિલિયનની વૃદ્ધિને રેકોર્ડ કરવાની આગાહી કરવામાં આવી છે. આ ક્ષેત્રની વૃદ્ધિ મુખ્યત્વે વધતા રોકાણને આકર્ષિત કરવામાં આવે છે, અને અર્નેસ્ટ અને યંગના અહેવાલ મુજબ, ભારતના ઇલેક્ટ્રિક વાહન ઉદ્યોગે 2021 માં લગભગ $6 બિલિયનના મોટા રોકાણને આકર્ષિત કર્યા હતા અને તે 2030 સુધીમાં $20 બિલિયન આકર્ષિત કરવાનો અંદાજ ધરાવે છે.

ઇવી સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમના વિકાસ માટે સરકારી સહાય

ઇલેક્ટ્રિક વાહનો માટે ભારત સરકારની પુશ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, ઉર્જા અને ગતિશીલતા ક્ષેત્રોમાં ઇવી સ્ટાર્ટઅપ્સ માટે વ્યાપક શ્રેણીની વ્યવસાયિક સંભાવનાઓ બનાવે છે. આમાં ઇવી ઓઇએમ માર્કેટ, બૅટરી ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, સોલર કાર ચાર્જિંગ અને બૅટરી સ્વેપિંગ ટેક્નોલોજીમાં વૃદ્ધિની તકોનો સમાવેશ થાય છે.

રાષ્ટ્રમાં ઇવીની માંગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ભારતનો ફ્લેગશિપ ઇવી કાર્યક્રમ (ફેમ) આવશ્યક છે. સરકારે બેટરી ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને ઇવી ઇકોસિસ્ટમને મજબૂત બનાવવા માટે પીએલઆઈ-એસીસી (પ્રોડક્શન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ ફોર એડવાન્સ્ડ કેમિસ્ટ્રી સેલ બેટરી સ્ટોરેજ) યોજનાની પણ જાહેરાત કરી હતી, જેમાં યુએસ$ 2.45 અબજનો ખર્ચ (₹ 18,100 કરોડ) છે.

નીતિ આયોગની બૅટરી-સ્વેપિંગ પૉલિસી જે માર્ચ 31, 2025 સુધી અસરકારક રહેશે. વધુમાં, સરકારે ઇવી દત્તકને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કર મુક્તિ અને અન્ય પ્રોત્સાહનો આપ્યો છે.

સ્ટાર્ટઅપ્સ દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા પડકારો

કદાચ વાહન ઉત્પાદનનું સૌથી પડકારજનક પાસું એ હકીકત છે કે મોટાભાગના વાહનની કલ્પના, પ્રક્રિયાઓ અને જરૂરિયાતોની સ્થાપના સફળતાપૂર્વક કરી શકાતી નથી.

તેના બદલે, એકવાર વાહનનો વિચાર સ્થાપિત અને માન્ય થયા પછી, ઉત્પાદન વાતાવરણ, પુરવઠા આધાર, સાધનો, જરૂરી કાર્યબળ અને નાણાં, સંગઠનાત્મક અને ઉત્પાદન પ્રક્રિયાઓ, સંભવિત વિક્રેતાઓ તેમજ માર્કેટિંગ, વેચાણ અને બ્રાન્ડિંગ વ્યૂહરચનાઓ જેવા કાર્યો બધાને સ્થાપિત કરવાની જરૂર છે અને તે જ સમયે સ્થાપિત કરવાની જરૂર છે. આજે સ્ટાર્ટઅપ્સનો સામનો કરવો પડતો કેટલાક મુખ્ય પડકારો છે:

1. મૂડી અને મજૂર-સઘન પ્રકૃતિ: નવી કાર અથવા ઑટોમોટિવ ટેક્નોલોજીને બજારમાં વિકસિત, ઉત્પાદન અને લાવવું ખૂબ જ ખર્ચાળ હોઈ શકે છે. આ ક્ષેત્રના સ્ટાર્ટઅપ્સને સંશોધન અને વિકાસ, ઉત્પાદન અને માર્કેટિંગ ખર્ચને આવરી લેવા માટે નોંધપાત્ર રોકાણ મૂડી સુરક્ષિત કરવાની જરૂર છે.
2. સ્પર્ધા: ઑટોમોટિવ ઉદ્યોગ ખૂબ જ સ્પર્ધાત્મક છે, સ્થાપિત કંપનીઓ બજારમાં પ્રભુત્વ ધરાવે છે. સ્ટાર્ટઅપ્સએ ગ્રાહકોને સ્થાપિત પ્રતિસ્પર્ધીઓ પર તેમનું ઉત્પાદન પસંદ કરવા માટે ખાતરી આપવા માટે કંઈક અનન્ય અને ફરજિયાત પ્રદાન કરવું આવશ્યક છે.
3. નિયમનો: ઑટોમોટિવ ઉદ્યોગ સુરક્ષા અને ઉત્સર્જનના ધોરણો સહિતના અસંખ્ય નિયમોને આધિન છે, જે સ્ટાર્ટઅપ્સને પાલન કરવા માટે મુશ્કેલ અને ખર્ચાળ હોઈ શકે છે.
4. સપ્લાય ચેન જટિલતા: ઑટોમોટિવ સપ્લાય ચેઇન જટિલ છે, જેમાં ઉત્પાદન પ્રક્રિયામાં શામેલ ઘણા વિવિધ ભાગો અને સપ્લાયર્સ શામેલ છે. સ્ટાર્ટઅપ્સ આ જટિલતાને નેવિગેટ કરવા અને ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા ઘટકોના વિશ્વસનીય સ્રોતોને સુરક્ષિત કરવા માટે સંઘર્ષ કરી શકે છે.
5. ઉત્પાદન અને વિતરણના પડકારો: સ્ટાર્ટઅપ્સ કાર્યક્ષમ ઉત્પાદન અને વિતરણ પ્રક્રિયાઓ સ્થાપિત કરવા માટે સંઘર્ષ કરી શકે છે, જે ઑટોમોટિવ ઉદ્યોગમાં સફળતા માટે મહત્વપૂર્ણ હોઈ શકે છે. આજે ભારતમાં મૂળ ઉપકરણ ઉત્પાદકો (ઓઇએમ) ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને સેમીકન્ડક્ટર ઘટકો માટે બાહ્ય બજારો પર આધાર રાખવા માટે બાધ્ય છે, જેના કારણે અન્યથા ઉત્પાદનની વધુ સરળ પ્રક્રિયા થઈ શકે છે.

આગળ શું છે

ભારતનું ઑટોમોબાઇલ સેક્ટર આગામી વર્ષોમાં ઇવી તરફ એક સ્પષ્ટ પરિવર્તન દર્શાવે છે. ઇવીએસનું વર્તમાન બજાર ભારતમાં 0.7% છે અને 2027 સુધીમાં, આ આંકડો 3.8% સુધી વધશે તેવી અપેક્ષા છે. વધુમાં, ભવિષ્યમાં ઉર્જાની કિંમતો વધુ રહેવાની સંભાવના હોવાથી, સીએનજી-સંચાલિત કાર અને હાઇબ્રિડ કારની માંગ વધવાની અપેક્ષા છે. બૅટરી સ્વેપિંગ, લોડ બૅલેન્સિંગ, ગ્રિડમાં પરત આહાર માટેની ટેકનોલોજી, બૅટરી સ્ટોરેજ અને કચરા નિકાલ સંબંધિત આર એન્ડ ડી અને ચાર્જિંગ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરેલા સ્ટાર્ટઅપ્સ ઉદ્યોગના ચહેરાને પરિવર્તિત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે.

ઑટોમોબાઇલ ઉત્પાદન, ખાસ કરીને સ્ટોરેજ બૅટરી, અને બાયોફ્યૂઅલ (બાયોસેંગ, બાયોઇથેનોલ, બાયોડીઝલ, ફ્યૂઅલ સેલ અને હાઇડ્રોજન આધારિત ફ્યૂઅલ) આધારિત વાહન ટેકનોલોજી આયાત પર નિર્ભરતા ઘટાડવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવશે. ઑટોમોબાઇલ ઉદ્યોગમાં વૈશ્વિક અગ્રણી તરીકે ઉભરવાની ભારત માટે મોટી સંભાવના છે.

જો તમે ઑટો અને ઇવી સેક્ટરમાં તફાવત લાવતા સ્ટાર્ટઅપ છો રાષ્ટ્રીય સ્ટાર્ટઅપ પુરસ્કારો 2023 માટે અરજી કરો નીચેની શ્રેણીઓ અને વધુ હેઠળ.

1. ટકાઉક્ષમતા ચેમ્પિયન
2. સ્વદેશી ઇન્જેન્યુટી ચેમ્પિયન
3. રાઇઝિંગ સ્ટાર અવૉર્ડ

રાષ્ટ્રીય સ્ટાર્ટઅપ પુરસ્કારો 2023 માટે અરજી કરવા માટે, તમારે ડીપીઆઇઆઇટી માન્યતા પ્રાપ્ત સ્ટાર્ટઅપ હોવું જોઈએ. માન્યતા મેળવવા માટે અહીં ક્લિક કરો.