अगदी चित्रपटात दाखवतात त्याप्रमाणेच, आपल्यापैकी बहुतेक जण व्यवसाय सुरु करण्याची कल्पना तीन टप्प्यात करतात: साक्षात्काराचा क्षण, छायाचित्र-मालिका, कार्य-व्यसनी स्थिती आणि अंतिम मासिक मुखपृष्ठ मान्यता. दुसर्‍या टप्प्यात दिलेला वेळ, वर्काहोलिक फ्रेम सर्वात मोठा असतो. उद्योजक म्हणजे चमूतील संभाव्य सदस्यांचा शोध घेणे, गुंतवणूकदारांना आकर्षित करणे, त्यांचा अभिप्राय समाविष्ट करण्यासाठी त्याच्या संकल्पेनवर पुन्हा विचार करणे, आणि उत्पादनाची गोपनीयता टिकवून ठेवण्यासाठी त्याच्या उत्पादनाचे प्रायोगिक तत्वावर गुप्त परीक्षण करणे. वर्षानुवर्षे, हा व्यवसाय सुरू करण्याचा ‘पारंपारिक’ दृष्टीकोन राहिला आहे.
कमकुवत स्टार्ट-अप म्हणजे काय?
अति-व्यस्त-सहस्त्राब्दीच्या आगमनाने, ‘द लीन स्टार्टअप’ नावाची एक महत्त्वपूर्ण प्रतिरोध करणारी शक्ती उदयास आली. हा एक लवचिक दृष्टिकोन आहे जो उत्पादन विकासाच्या चक्रात मदत करतो. हार्वर्ड बिझनेस रिव्ह्यूमध्ये नमूद केल्याप्रमाणे, "ही एक पद्धत आहे जी विस्तृत नियोजन, अंतर्दृष्टीवरील कस्टमर फीडबॅक आणि पारंपारिक 'मोठ्या डिझाईन अप फ्रंट' विकासावर पुनरावृत्ती डिझाईनवर प्रयोगाला अनुकूल करते. हे म्हणणे आहे की आमच्या बिझनेसचे मूल्यांकन करण्यासाठी आम्ही एसडब्ल्यूओटी किंवा एसटीपी विश्लेषण सारख्या जटिल बिझनेस मूल्यांकन तंत्रांचा वापर करण्याऐवजी केवळ गूगल फॉर्म सर्वेक्षणासह पुढे जातो.
एंटरप्राइझ वास्तुशास्त्र (ईए) म्हणजे काय?(EA)?
परंतु हे सर्व वैचारिक ब्ल्यू प्रिंटशिवाय खूप स्वप्नाळू वाटू शकते. ईए ही एक सतत चालणारी व्यवस्थापन प्रक्रिया आहे जी एखादी संस्था वर्तमानातून भविष्यातील उद्दिष्टांकडे सर्वात प्रभावीपणे संक्रमण कसे करू शकते आणि उद्दिष्ट्ये कशी साध्य करू शकते हे ठरवते. ईए तार्किकदृष्ट्या उपलब्ध स्रोतांचा प्राधान्यक्रम ठरवते आणि संस्थेची एक रचना प्रस्तुत करते जी उद्योजकांना त्यांच्या व्यवसायाच्या विविध पैलूंबद्दल विचार करण्यात मदत करते. हे त्यांना व्यावसायिक परिदृश्यात ते कुठे आहेत हे पाहण्यासाठी आणि बाह्य वातावरणाशी संबंध जोडण्यासाठी त्यांचे विद्यमान सामर्थ्य एकत्रित करण्यास बळ देते. उदाहरणार्थ आपण असे म्हणूया की संस्थेमध्ये मानव संसाधन, वित्त, माहिती तंत्रज्ञान आणि विपणन असे तीन विभाग आहेत. एंटरप्राइझ वास्तुशास्त्र संस्थेच्या क्षमतेची जास्तीत जास्त वाढ करण्यासाठी धोरणात्मकरित्या प्रत्येक विभागाला एकत्रितपणे कार्य करण्यासाठी कसे तयार केले जाऊ शकते याबद्दल तपशील सादर करतो.
आमच्या दोन्ही संकल्पनांचे एकत्रीकरण: लीन स्टार्ट-अप आणि ईए
लीन स्टार्ट-अप आणि ईए दोन्ही गतिशील संकल्पना आहेत ज्यात सतत उत्क्रांतीचा समावेश आहे परंतु त्याच वेळी त्या पूर्णपणे वेगळ्या आहेत.. जेव्हा कि लीन स्टार्ट-अप सतत व्यवसायाचे मॉडेल्स सुधारित करते आणि ग्राहकांच्या गरजेनुसार नवीन धोरणे बनवत असते, तर एंटरप्राइझ आर्किटेक्चर आयटी सोबत व्यवसायाची मागणी संरेखित करण्यासाठी विद्यमान रणनीतिक योजना उत्स्फूर्तपणे सुधारते.. वैयक्तिकरित्या लागू केल्यावर दोन्ही संकल्पना व्यवसाय वाढीस उपयुक्त आहेत, परंतु एकत्र वापरल्यास ते पर्वत उलथवून टाकू शकतात.
ज्याला परिपूर्ण आदर्श म्हणून विकसित होण्यासाठी वर्षानुवर्षे लागतील अशा एंटरप्राइझ आर्किटेक्चरला निर्माण करण्याऐवजी एंटरप्राइझ आर्किटेक्चरचे निरंतर नूतनीकरण करण्याच्या मानसिकतेसह दोन सुसज्ज उद्योजकांचे समक्रमण. मग जेव्हा लीन स्टार्ट-अप आणि ईए एकत्र लागू केल्या जाते तेव्हा काय होते?
या दोन संकल्पनांच्या समक्रमणामुळे व्यवसायांना कसा फायदा होतो हे चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यासाठी एक उदाहरण घेऊ:
भारतीय संदर्भ
ई-कॉमर्स विभागामधील बहुतेक स्टार्टअप्सने, विशेषत: फॅशन रिटेल ने त्यांचे धोरण B2C (व्यवसाय ते ग्राहक) पासून C2M (ग्राहक ते बाजार) अशा रीतीने संशोधित केले आहे. उदाहरणार्थ, स्टॉक बाय लव्ह ही एक फास्ट-फॅशन कंपनी आहे जी ऑनलाइन शॉपिंग साइट चालवते आणि जी नवीन डिझाईन्ससाठी 7 दिवसात मनातून-बाजारात या संकल्पनेवर लक्ष केंद्रित करते.. असे म्हणायचे आहे की कपड्यांचे उत्पादन संकेतस्थळावर / अनुप्रयोगावर आघाडीच्या फॅशन ट्रेंडच्या प्रदर्शनाद्वारे ऑनलाईन व्युत्पन्न झालेल्या मागणीवर आधारित आहे. मायंत्रा आणि जबॉन्गसारख्या पारंपारिक ऑनलाइन परिधान ब्रँडच्या विपरीत जे ‘प्रथम उत्पादन करतात आणि नंतर विक्री करतात’, एसबीएल अभूतपूर्व ग्राहकाभिमुख धोरणाचा पाठपुरावा करते. एक अत्यंत रूपांतरित डिझाइन कॅटलॉग मुळे त्यांना वेळेत परिपूर्ती करता येते ज्यामुळे साठा आणि कचरा जमा होणार नाही हे सुनिश्चित होते. भारतीय फॅशन मार्केटमधील जीएमआरआयआय (गुंतवणूकीवरील एकूण बाजार परतावा) च्या दृष्टीने हे त्यांना प्रतिस्पर्ध्यांपेक्षा वरचढ ठरवते.
जागतिक विहंगावलोकन
आंतरराष्ट्रीय पातळीवर देखील, अमेझॉन सारख्या जगातील सर्वात यशस्वी व्यवसायांमागील चालक शक्ती ही तिच्या ग्राहकांबद्दलची तीव्र आवड आहे. या बांधिलकी मुळे ग्राहकांसोबत एक जिव्हाळ्याचे बंधन तयार होते जे त्यांना केवळ कंपनीशी एकनिष्ठ राहण्यासाठीच नव्हे तर कंपनीकडून त्यांच्या असलेल्या अपेक्षांबद्दल कंपनीला अभिप्रायाच्या स्वरूपात सतत परतफेड करण्यास उद्युक्त करते.. बेझोसचा असा विश्वास आहे की, “प्रत्येकजणाने कॉल सेंटरमध्ये काम करण्यास सक्षम असावे” जेणेकरून त्यांच्याकडे ग्राहकांचा दृष्टिकोन समजण्याची अंतर्दृष्टी असेल. अशा प्रकारे, दरवर्षी ते आणि हजारो अमेझॉन व्यवस्थापक ठराविक कालावधीनंतर दोन दिवसांच्या कॉल सेंटर प्रशिक्षण आणि फील्ड कॉलमध्ये हजर असतात. योग्य वेळी ग्राहकांचे मत विचारात घेतल्याने वेळ आणि संसाधनांचा अपव्यय टाळता येतो.
ड्रॉपबॉक्स हा आणखी एक अब्जावधी डॉलर्सचा व्यवसाय आहे ज्याने उत्पादनाच्या वास्तविक प्रदर्शनाद्वारे मत सर्वेक्षण मागवून त्याच्या उत्पादन विकास चक्राचा कालावधी कमी केला.! त्यांच्या उत्पादनाची मागणी प्रत्यक्ष उत्पादनाच्या विकासासाठी पुरेशी होती का याचा अंदाज बांधण्यासाठी त्यांनी संभाव्य बीटा वापरकर्त्यांचे ई-मेल पत्ते मागितले.
पण आपण दोघांना कसे समाकलित करू?
उद्योजकांचे पथक या दोघांना अंतर्भूत करू शकेल या दृष्टीने काही मार्ग खालीलप्रमाणे आहेत:
एंटरप्राइझ वास्तुशास्त्र आणि लीन स्टार्टअपचा द्रवणांक तेव्हा येतो जेव्हा पुढील काही वर्षांमध्ये होऊ घातलेला वास्तविक आदर्श बनविण्याऐवजी एंटरप्राइझचे निरंतर नूतनीकरण करण्याच्या विचारसरणीसह दोन सुसज्ज उद्योजकांचे समक्रमण होते.
1.व्यवसायाची मजबूती आणि कमकुवतपणा समजून घेण्याच्या उद्देशाने आयटी मालमत्ता आणि व्यवसाय प्रक्रियेची रूपरेषा तयार करा.
2.व्यवसायाची रणनीती आणि आयटीद्वारे ती कशी व्यक्त केली जाऊ शकते याबद्दल चर्चा चालू ठेवणाऱ्या कारभाराची तत्त्वे ठरवा.
3.लीन स्टार्टअप पध्दती उर्फ ‘बनवा-मोजा-शिका’ कमी संसाधने वापरतानाच ग्राहकांचे मूल्य वाढवण्याचे उद्दीष्ट समोर ठेवते:
अ.फेज 1: बिल्ड
किमान व्यवहार्य उत्पादन (एमव्हीपी) सुरू करणे समाविष्ट आहे, जे संभाव्य वापरकर्त्यांच्या स्वारस्याचे मापन करण्यासाठी उत्पादनाचे केवळ व्हर्च्युअल प्रतिनिधित्व असू शकते. एमव्हीपी आमच्या वेळेच्या प्रमुख प्रश्नाबद्दल आहे: उत्पादन बांधले पाहिजे आणि ते तयार केले जाऊ शकत नाही?
ब.फेज 2: मापन
रुचीच्या स्तराचे मूल्यांकन केल्यानंतर, मागणी टिकेल की नाही हे निर्धारित करणे आवश्यक आहे:
> उत्पादन विकास सुरू ठेवण्यासाठी?
>जर हे सुरूच ठेवले तर कोणती वैशिष्ट्ये जोडावी किंवा परिष्कृत करावी?
क. चरण 3: जाणून घ्या
शेवटी, संभाव्य युजर्स चा अभिप्राय संकलित केल्यानंतर, शेवटचा निर्णय घेण्याचा मुद्दा म्हणजे पाठपुरावा करावा की मागे फिरावे. हे उत्पादन धोरण बदलण्यात किंवा विकास संपूर्णपणे बंद करण्यात महत्वपूर्ण घटक व्यापतात. ‘लीन स्टार्टअप’ या शब्दाची रचना करणारे एरिक रईज यांचा असा विश्वास आहे की स्टार्टअप च्या भविष्याचे विश्लेषण कंपनीला दरमहा होणा-या आर्थिक गळती प्रमाणे केले जायला नको परंतु ज्या मुख्य संधी शोधल्या गेल्या नाहीत त्याप्रमाणे व्हायला हवे.
ट्विटर वर शेअर करा
